De spoorlijn van Amsterdam naar Noord-Nederland maakt een grote omweg, want toen het gebouwd werd, lag er nog een woeste Zuiderzee. Met de bouw van de Hanzelijn – een halfslachtig alternatief voor de Zuiderzeelijn – wordt de route eindelijk verkort. De Hanzelijn is echter, door planologische compromissen, langer dan nodig. Het voorstel hier is eenvoudig, en voor de hand liggend: een verbinding tussen Almere en Harderwijk. De versie hier is vooral bedoeld voor regionale verbindingen, maar biedt ook een kortere route Amsterdam – Zwolle.
Klik om te vergroten…
Een lijn Almere – Harderwijk is op zich geen origineel voorstel. Het is genoemd in het verleden, als alternatief voor een lijn via Lelystad – maar voor zover bekend nooit officieel onderzocht. De lijn zou deels gebruik maken van een planologische reservering, voor een spoorlijn ten zuid-oosten van Almere. Deze reservering komt nog regelmatig ter discussie, als tracé van een lijn over de Stichtse Brug naar Hilversum. Ooit had het een andere functie: er was naast Almere een tweede nieuwe stad in Zuidelijk Flevoland bedacht, tegenover Spakenburg of Putten. Het voorstel hier is niet bedoeld om dat plan tot leven te wekken (de lijn ligt te ver naar het noorden). Het is ook niet primair bedoeld voor de ontsluiting van Almere-Hout, maar kan die taak ook vervullen. Ook doortrekking van Almere-Hout naar Amersfoort is mogelijk (nog een voorstel dat ooit ter sprake kwam, en snel vergeten werd).
De nieuwe lijn zou van de bestaande lijn aftakken, ten oosten van Station Almere-Parkwijk, tussen de Hoge Vaart en de Lage Vaart. Als het ooit de bedoeling was, om hier een spoorlijn te bouwen, dan is de reservering krap. Het moet verruimd worden door de sloop van enige woningen. Daarna kan de lijn de Tussenring volgen, en vervolgens de A6 kruisen bij afrit 6.
Vanaf afrit 6 gaat de lijn door Almere-Hout, het geplande vijfde stadsdeel van Almere. De ontwikkeling stagneert, doordat bijna all groei aan de westkant van Almere plaatsvindt. Veel grond is nog in agrarisch gebruik – dat is op zich een voordeel, bij de bouw van nieuwe infrastructuur. De bouw, en locatie, van stations in Almere-Hout hangt natuurlijk af, van zijn toekomstige ontwikkeling. Daarvan is nog weinig bekend: de kaart in de structuurvisie lijkt meer op een kindertekening…
De nieuwe lijn zou globaal de Kievitstocht / Kievitsweg volgen, en het verlengde daarvan, de Tureluurweg. Het zou dan draaien naar het oosten, langs de noordkant van de Hoge Vaart, evenwijdig aan de N305.
2 km verder kruist de lijn de Hoge Vaart, en gaat verder naast de N305. Er zit dus een bocht in het tracé, omdat het door Almere-Hout loopt (en de bestaande infrastructuur volgt). Na 5 km naast de de N305, buigt de lijn af richting Zeewolde. De lijn gaat hier door het Horsterwold, een groot bosgebied. De natuurgebieden in dit bos (‘Stille Kern’) worden niet getroffen: ze liggen verder naar het zuiden. Bij het golfterrein daalt de lijn in een ondiepe tunnel, en kruist de N705 (Spiekweg), naar de bebouwde kom van Zeewolde.
Zeewolde heeft 21 000 inwoners – het is eerder een geïsoleerde nieuwbouwwijk, dan een dorp. De lijn kan gebruik maken van een brede groenstrook (haaks op de dijk), en in het verlengde daarvan de brede Horsterweg. Een klein deel van deze straat (hoek Kerkstraat) is inmiddels ook aan de noordzijde bebouwd, maar ook daar is er voldoende ruimte. Het (ondergrondse) station komt precies in het centrum van Zeewolde, naast winkelcentrum en gemeentehuis.
Direct na het station, gaat de tunnel onder de dijk, en verder onder het randmeer Wolderwijd, richting Harderwijk. De tunnel tussen de N705 en Harderwijk wordt 6-7 km lang, waarvan 4 km onder water. De bouw van een tunnel in dit randmeer is technisch geen enkele probleem: het is maar 4 m diep, op sommige plaatsen slechts één meter.
Aan de overkant, in Harderwijk, begint direct een woonwijk (Stadsweiden). Hier is de bouw wel ingrijpend, want sloop is de enige optie. Het gaat echter niet om grote aantallen woningen, want na ongeveer 300 m kan de tunnel onder de Voorste Wei en de Weiburglaan. De tunnel bereikt dan het stationsplein van het huidige Station Harderwijk, waar een kantoorgebouw gesloopt moet worden. Hier komt een station onder maaiveld-niveau (in tunnel, of verdiept), met een perron bijna evenwijdig aan de bestaande perrons. De spoorweg-overgang (Stationslaan / Oranjelaan) kan door een brug vervangen worden. (Prorail en de gemeente willen een tunnel, wat de voorstellen hier moeilijker zou maken, maar niet onmogelijk).
Het voordeel van deze ligging van het station, is dat de aansluiting op de bestaande lijn verderop plaats kan vinden, langs de Mauritslaan, waar er voldoende ruimte is. Er lijkt ook voldoende ruimte voor keersporen, voor treinen uit Almere die hier keren. De nieuwe lijn sluit aan op de spoorlijn Utrecht – Zwolle (1863).
Harderwijk zelf heeft 37 000 inwoners, de gemeente 46 000. Het is het grootste centrum tussen Amersfoort en Zwolle, en een knooppunt voor het busvervoer. Het is daarom een logische eindplaats voor treindiensten, die gericht zijn op woon-werk verkeer naar Almere en Amsterdam. Doorgaande inter-regionale treinen zouden Almere met Zwolle verbinden. Er zijn nog drie stations in gebruik, tussen Harderwijk en Zwolle (twee zijn gesloten).
Met de nieuwe lijn, via Almere-Hout, is het 32 km van Almere Centrum naar Harderwijk. (De snelle variant is, zoals gezegd, 3 km korter). Het is 28 km van Amsterdam naar Almere Centrum, en 39 km van Harderwijk naar Zwolle. De nieuw ontstane route Amsterdam – Zwolle is 99-100 km lang – iets korter dan de Hanzelijn via Lelystad (103 km). Amsterdam – Harderwijk wordt verkort van 73 km tot 60 km.
De reistijden zouden afhangen van het gebruik van de lijn. Een louter stadsregionale dienst is denkbaar, tussen Almere-Poort en Harderwijk, maar evengoed een Intercity Amsterdam – Almere Centrum – Harderwijk – Zwolle. Bovendien heeft de verbinding Amsterdam – Almere invloed op de vervoersstromen. Als deze flink verbeterd wordt, dan zal het forensisme zich nog verder naar het oosten verplaatsen – een proces dat al een eeuw gaande is. Als Harderwijk binnen 30 minuten van Amsterdam ligt, dan zal de noordrand van de Veluwe (Ermelo, Nunspeet, Elburg, ‘t Harde) definitief tot het forensengebied gaan horen. Het is echter niet logisch, dat Amsterdamse stadsregionale diensten verder rijden dan Almere-Hout.
Eventueel kunnen de eerste 7-8 km van het nieuwe tracé viersporig uitgevoerd worden, waardoor een Intercity Amsterdam – Harderwijk mogelijk wordt, met een reistijd van circa 30 minuten. De hier voorgestelde lijn wordt echter nooit een HSL: daarvoor is een volledig gescheiden bypass van Almere nodig.
Infrastruct 
Zou een goede verbinding zijn. Ook vanuit Zeewolde 🙂
Maar of het er ooit van gaat komen? Ik denk haast van niet… helaas.
Dat ziet er goed uit! Zo te zien kun je vanuit Utrecht langs de A27 over de Stichtsebrug ook op deze lijn aansluiten richting Almere en Harderwijk.
Direct ten westen de A27, maar ten oosten van Blaricum — dat is grondgebied van Eemnes, volgens mij, in de provincie Utrecht — een station Blaricum-Huizen mooi zijn. Werd voor Huizen ook eens tijd, als 3e grootste gemeente van Nederland zonder station.
Wie weet, ooit! 🙂
Richting Harderwijk heeft dat weinig zin, omdat de lijn via Amersfoort korter is. Richting Almere, dan heb je het tracé van de Stichtse Lijn, een project dat al jaren in de politiek rondzweeft. Meestal wordt de Stichtse Lijn als sneltram voorgesteld, en het zou inderdaad een halte krijgen ter hoogte van Blaricum. De bezwaren zijn ook bekend: een lijn langs de A27 vermijdt Hilversum, en vermijdt ook de kernen van Laren, Blaricum, Huizen en Eemnes. Een betere optie is een tramlijn door de kernen – wellicht meer daarover later.
In hoeverre denk je dat een lijn als deze echt nodig is? De verbinding Hardewijk – Almere/Amsterdam wordt weliswaar korter en Zeewolde krijgt een nieuw station. Maar voor Zwolle scheelt het maar 3 km. Intercity-diensten over deze lijn zouden in het zuiden Amersfoort en in het noorden Lelystad links laten liggen. Sprinters missen de oostelijke stations van Almere (Almere Buiten en Almere Oostvaarders). Almere-Hout lijkt mij nog niet voldoende ontwikkeld voor een eigen station en sprinters zouden dus naast Zeewolde niet veel nieuwe plaatsen aandoen.
De lijn kan gecombineerd worden met een zuidelijke HSL-bypass van Almere, zie de tekening daar. Die bypass is wel korter dan de Hanzelijn, en de voorgestelde Flevo-HSL nog korter. De lijn zoals hier voorgesteld is niet primair bedoeld als lijn Amsterdam – Zwolle, en helemaal niet als ontsluiting van Lelystad of Amersfoort. Het verbindt Amsterdam en Almere met de noordrand van de Veluwe, maar veronderstelt wel de ontwikkeling van Almere-Hout.
Hahahaha ik ben zo te zien niet de eerste die over deze verbinding durfde te dromen (daarnaast ook een verbinding tussen Lelystad-Apeldoorn via Harderwijk, een station op het toekomstige waterfront, een nieuw modern stationsgebouw etc). In de toekomst zouden NS en Prorail dit plan kunnen bestuderen en goedkeuren, maar ik weet niet of we dat nog mee zullen maken. En ik heb er niet zo veel verstand van maar ik denk dat een brug tussen Zeewolde en Harderwijk beter en goedkoper is.
Het plan ziet er goed uit, ik vraag me vaak af waarom er zulke slechte verbindingen tussen Flevoland en Veluwe. Een spoor van Lelystad via Harderwijk naar Apeldoorn lijkt mij een goed en een spoorlijn van Amsterdam-Centraal via Almere-Centrum, Almere-Hout, Zeewolde en daar Harderwijk. Dat scheelt ontzettend veel reistijd, maar ook veel minder drukte in de treinen van Zwolle naar Amersfoort.
De voorgestelde lijn loopt juist via Zeewolde (en Almere-Hout). Een spoorlijn Lelystad – Harderwijk is wel mogelijk, maar de grote vervoersstromen lopen van zuidwest naar noordoost (Amsterdam – Almere – Lelystad en Amersfoort – Harderwijk – Zwolle).
Hoe actueel is dit plan? Ons wordt de mogelijkheid geboden een huis te kopen .. maar na onderzoek blijkt dit plan door onze achtertuin te lopen.
In Almere volgt deze lijn een reservering voor een geplande lijn richting Amersfoort, ‘officiële plannen’ dus. Het doorsnijden van een woonwijk in Harderwijk is ingrijpend en staat dus niet op de politieke agenda. Ook de voorgestelde Zuidelijke HSL-bypass van Almere moet door Harderwijk. Officiële plannen worden hier zoveel mogelijk genoemd, maar in de loop der jaren zijn vele voorstellen gedaan voor nieuwe wegen in Nederland, en soms ook spoorlijnen, en niet alles kan worden opgesomd.
Hoe staat het er tegenwoordig voor met dit plan, nu Almere Oosterwold opgebouwd wordt?
In principe is een spoorlijn door Almere-Hout nog mogelijk, omdat er een tracé vrijgehouden is, langs de Kievitsweg en de Tureluurweg. Wat de gemeente daarmee wil doen is niet duidelijk, omdat een lijn via de Stichtse Brug nog steeds besproken wordt, af en toe. Light-rail was gepland, maar aan de overkant is al gekozen voor een bus via de snelweg, geen light-rail dus. In elk geval ligt er nog steeds een geschikt tracé.