Vier sporen over/onder de IJssel bij Deventer, en ongelijkvloerse kruisingen bij het station, zijn voorwaarden voor intensieve diensten naar Apeldoorn, Zwolle en Arnhem. De huidige spoorbrug kan verdubbeld woorden, maar een tunnel biedt voordelen, bijvoorbeeld bij de bouw van ongelijkvloerse kruisingen. Hier wordt van een tunnel uitgegaan.
In samenhang met de nieuwe tunnel is ook een nieuw station mogelijk, ten westen van de IJssel. Deze bedient De Hoven, de enige wijk van Deventer aan de Gelderse kant van de IJssel. Het zou ook aansluiten op een nieuwe busbaan, dat via een nieuwe brug aansluit op de onvoltooide naoorlogse ringweg (Ceintuurbaan).
Klik om te vergroten: het tracé met spoortunnel…
Deventer heeft 88 000 inwoners, de gemeente 99 000. De stad is ontstaan aan de oostoever van de IJssel, en is historisch en economisch met Overijssel verbonden. Pas in 1943 werd de Wilhelminabrug over de IJssel gebouwd.
De eerste spoorlijn door Deventer liep dan ook niet oost-west. Het was de spoorlijn Arnhem – Zwolle – Leeuwarden, Staatslijn A. De eerste verbindingen vanuit Amsterdam naar het oosten liepen ook niet via Deventer, maar over Zwolle en Arnhem. De Staatslijn D (Arnhem – Zutphen – Hengelo), was de hoofdverbinding met Twente.
De lijn over de IJssel werd in 1888 als lokaalspoorweg Apeldoorn – Deventer gebouwd. Het werd gelijk als lokaalspoorweg doorgetrokken naar Almelo: bij Wierden sloot het aan, op de eerdere lijn uit Zwolle.
De huidige Intercity-route Randstad – Twente is dus ontstaan, als samenraapsel van lijnen, die niet voor dat doel gebouwd zijn. Dat is goed te zien in Station Deventer, dat slechts één perron heeft. Het station wordt verbouwd vanaf 2011: een tijdelijk hulp-perron is in gebruik.
Hier werd al eerder voorgesteld, de verbinding Amsterdam – Twente – Münster via Zwolle opnieuw in te richten, met een hogesnelheidslijn Amsterdam – Zwolle, en een aansluitende HSL Zwolle – Twente. Vanuit Den Haag, Rotterdam, en Utrecht, blijft een tracé over Apeldoorn het kortste. (Het hoeft overigens niet via Deventer: ook een HSL langs de A1 is een denkbaar).
Hier wordt uitgegaan van een interregionale lijn Den Haag – Utrecht – Twente, ongeveer vergelijkbaar met de huidige InterCity. In de Stedendriehoek Apeldoorn / Zutphen / Deventer, zou een regionale metro rijden. Beiden zouden in Deventer overstap geven, op zowel een regionale als een inter-regionale lijn Arnhem – Zwolle. Een station met twee eilandperrons kan dat probleemloos verwerken.
Station Deventer: publieke domein, foto T. Houdijk…
De binnenstad van Deventer ligt aan de IJssel, en het station ligt aan de landzijde. De spoorlijn uit Apeldoorn volgt de singels (nu een park), om de oude stad heen. De aansluiting met de lijn uit Zwolle ligt net voor het eilandperron. (De lijnen richting Twente en Arnhem splitsen zich 3 km verderop, bij Snippeling).
Dit perron is in het verleden onnodig verlengd, dat was de goedkoopste oplossing. Het emplacement is wel breed genoeg voor twee smallere perrons, met vier perronsporen. Vervolgens kan de perronlengte ook teruggebracht worden. Dat geeft net voldoende ruimte (250m), voor een ongelijkvloerse kruising van de lijnen naar Zwolle en Apeldoorn. Het betekent wel de sloop van alles wat op het emplacement staat: de monumentale stationsgebouwen blijven behouden.
Klik om te vergroten…
De kruising is op zich eenvoudig: de vier sporen richting spoorbrug zouden dalen, en één spoor uit Zwolle kruist deze sporenbundel (fly-over). De onderdoorgang Stationsstraat zou waarschijnlijk verdwijnen: de sporen richting IJsselbrug komen hier ongeveer op maaiveld te liggen. Ze worden op dit punt ook iets opgeschoven, richting park, om de bocht te verruimen.
Daarna dalen de sporen verder: er is totaal 1000 m daarvoor beschikbaar, tussen perron en IJssel-kade. De tunnel wordt naast de bestaande lijn gebouwd, zoals bij de Willemsspoortunnel in Rotterdam. Sloop van de woningen langs de Ossenweerdstraat is daarbij onvermijdelijk, maar dat geldt waarschijnlijk ook voor een brugverdubbeling.
Zoals gezegd kan viersporigheid ook worden bereikt, met een tweede brug naast de bestaande. De ongelijkvloerse kruising met de lijn uit Zwolle wordt in dat geval ingewikkelder. De lijn vanaf de brug moet in 700 m dalen naar maaiveld, en weer naar emplacement klimmen.
Aan de overkant zijn er 850 m beschikbaar, om te klimmen naar een nieuw station De Hoven. Het hele tracé naar Apeldoorn wordt viersporig, wat ruimte schept voor enkele nieuwe stations. Dit station zou vooral nut hebben voor reizigers richting Apeldoorn. Vanuit De Hoven, is de kortste weg naar de binnenstad dezelfde als in de middeleeuwen: de voetveer.
Dit is het eerste in een serie voorstellen voor Deventer, en omgeving. Meer later over de overige voorstellen., waaronder…
Infrastruct 
Leave a comment